21 januari 2016 – In de herfst van het vorige jaar was ik toevallig bij een bijzondere [en misschien wel historische] gebeurtenis. In de Kleiburgflat in de Amsterdamse Bijlmermeer werd feest gevierd. Ter gelegenheid van de oprichting van het zogenaamde Kleiburgklooster schonken de kloosterlingen zelf gebrouwd kloosterbier. Plaats van handeling was de brede galerij op de tweede verdieping van zo’n lang betonnen flatgebouw, de ooit zo vermaledijde mislukte droogloop naar de levensgevaarlijke parkeergarages. Precies op die plek was het  druk. Met stokken en plastic zeilen was van de winderige droogloop van weleer een feesttent gemaakt. Zeven flats aan de brede galerij worden nu gebruikt door het klooster. De balkons aan de achterkant zijn met elkaar verbonden. Een van de zeven flats bevat een keuken, een buurtkamer en een kapel en heeft ook op de begane grond een toegang. Er zijn plannen voor een kloostertuin bij het gebouw.

Niet geheel toevallig bezocht ik de Kleiburgflat nogmaals met mijn collega-redacteurs van het Jaarboek Architectuur. Architect Kamiel Klaasse vertelde toen enthousiast over zijn renovatieplan. Moeiteloos bewees hij dat de architectuur van deze enorme gebouwen tot in de details bedacht was. Het ruwe grindbeton van de borstweringen heeft een kilometers lange verfijnde houten handleuning. In het grindbeton zit voor elke woning een klein ruitje. Architect Jan van Grunsven liet zien hoe hij zijn eigen huis aan het verbouwen was. Net als de kloosterlingen realiseert hij daar een unieke en zeer persoonlijke woonomgeving.

Wat is nu het geheim van dit nieuwe succes in de Bijlmermeer? Het heeft natuurlijk te maken met de afwaardering van het corporatiebezit. De projectontwikkelaar heeft de Kleiburgflat voor € 1 gekocht en alleen het casco in orde gemaakt. De kopers van de flats zorgen zelf voor de resterende investeringen die nodig zijn om het gebouw bewoonbaar te maken- in tijd, arbeid en geld. Maar, afgaande op de ervaringen met de Knikkers in Ommoord, Tuindorp Kethel in Schiedam of zelfs de Europan 4 plannen in Liverpool, is dat niet het hele antwoord.

Op uitnodiging van Arcam praat ik onder leiding van Tom Avermaete samen met Kamiel Klaasse en Jan van Grunsven door over wat er gebeurd is met de Kleiburgflat: Academie van Bouwkunst, Amsterdam.